Büyük Araçlar Daha Güvenli mi?

Türkiye’de SUV ve pickup çılgınlığı hız kesmeden devam ediyor.

Birçok sürücü, “ne kadar büyük, o kadar güvenli” mantığıyla devasa araçlara yöneliyor. Sonuçta bir tankın içindeyseniz, size kim zarar verebilir ki? Ancak, Amerikan Karayolu Güvenliği Sigorta Enstitüsü’nün (IIHS) yaptığı yeni bir araştırma, işin aslının pek de öyle olmadığını ortaya koyuyor. Çalışmaya göre, belli bir ağırlık sınırına ulaştıktan sonra daha büyük ve ağır araçların sürücüler için ekstra bir güvenlik sağlamadığı, hatta diğer sürücüler için ciddi bir tehlike oluşturduğu ortaya çıktı. 

ABD’de satılan yeni araçların ortalama ağırlığı 1.814 kg civarında. SUV’ler ve pickuplar, doğal olarak bu ortalamadan daha ağır. IIHS’nin verilerine göre, araç ağırlığı filo ortalamasının altında olduğunda, her 227 kg ekstra ağırlık sürücü ölüm oranını ciddi oranda azaltıyor. Ancak işler 1.814 kg’ı geçtiğinde değişiyor: Ekstra ağırlık, ölüm riskini neredeyse hiç etkilemiyor. 

Örneğin, ortalamanın altında ağırlığa sahip bir araca 227 kg eklemek, sürücü ölüm oranını milyon kayıtlı araç yılı başına 17 ölüm daha düşürüyor. Ancak aynı ekleme bir pickup’a yapıldığında ölüm oranında sadece 1 ölüm fark ediyor. Yani, kocaman araçlar düşündüğünüz kadar güvenlik avantajı sağlamıyor. 

IIHS yıllardır araçların çarpışma uyumluluğunu inceliyor. Geçmişte SUV’ler ve pickuplar daha küçük araçlara kıyasla ölümcül kazalara neden oluyordu. 2011-2016 yılları arasında 5 tonun üzerindeki SUV’lerle yapılan kazalarda otomobil sürücüleri, başka otomobillere kıyasla %90 daha fazla ölme riskine sahipti. Neyse ki, bu oran 2017-2022 döneminde %20’ye düştü. Benzer şekilde, pickup’lar 2011-2016 yılları arasında otomobil sürücülerini 2,5 kat daha fazla öldürme riski taşıyordu. 2017-2022 döneminde ise bu oran neredeyse 2 katına geriledi. 

IIHS Başkanı David Harkey, SUV ve otomobillerin artık ağırlık açısından daha dengeli olduğunu belirtiyor. Ancak pickupların da hafiflemesi gerektiğini vurguluyor, çünkü çoğu sürücü bu araçları ağır yük taşımak için değil, günlük kullanım için tercih ediyor. 

Araştırmanın baş istatistikçisi Sam Monfort ise konuyu şöyle özetliyor: “Ortalamanın üzerinde ağırlığa sahip araçlar, daha hafif araçlara çarpmaya daha meyilli oluyor. Ancak hafif araçlar daha ağır olanlara çarpma eğiliminde değil. Bu analiz gösteriyor ki, aşırı ağır bir araç seçmek sizi daha güvenli yapmıyor, ama yollardaki diğer insanlar için ciddi bir tehlike oluşturuyor.” 

Özetle, büyük ve ağır bir SUV ya da pickup alarak kendinizi daha güvenli hissetmek isteyebilirsiniz. Ancak gerçekte bu, kendi güvenliğinize fazla katkı sağlamazken, trafikteki diğer sürücüler için büyük bir risk yaratıyor. O yüzden, bir sonraki aracınızı seçerken sadece kendinizi değil, trafikteki diğer insanları da düşünmekte fayda var!