Motorun Kalbi: Zincir mi, kayış mı? Hangisi daha iyi?

Otomobilinizin motoru sorunsuz mu? Öyleyse, teşekkür etmeniz gereken iki kahraman var: Zamanlama zinciri ve triger kayışı

İkisi de motorun ritmini tutturmakla görevli; pistonlar, supaplar, krank ve eksantrik milinin mükemmel bir uyum içinde dans etmesini sağlıyorlar. Ama hangisi daha iyi? Hadi birlikte bakalım!

Triger Kayışı: Sessiz ve Esnek Ama Nazlı

- Triger kayışları sessiz çalışıyor, fazla bakım istemiyor ve motor tasarımında daha fazla özgürlük sunuyor.

- Su pompası ve denge milini bile kayışa entegre edebiliyorsunuz.

- Genellikle benzinliler ve küçük dizellerde kullanılıyor. 

- Ancak bir sorun var: Kayışın yaşı geçince ya da üretim kalitesi kötüyse, elastikiyet kayboluyor ve kopma riski artıyor.

- Bu yüzden üreticiler genellikle hem kilometreye hem de yıllara göre değişim aralığı belirliyor. Örneğin, BMW, bazı eski motorlarında triger değişim aralığını sonradan 40.000 km’ye çekmek zorunda kaldı.

Zamanlama Zinciri: Demir Gibi Dayanıklı mı?

- Zincirler motor yağı ile yağlanıyor ve çoğu zaman motorun ömrü boyunca değiştirilmeden çalışacak şekilde tasarlanıyor.

- Özellikle büyük V motorlarda tercih ediliyor, üstelik ekstradan yağ pompası ve enjektör pompasını da zincir döndürebiliyor.

- Ancak dikkat! Zincirin zamanla uzaması motorun ayarlarını bozabiliyor. Ufak bir gevşeme bile motorun verimini düşürebilir, egzoz emisyonunu artırabilir.

- Üstelik bazı markalar bu konuda kötü şöhret kazandı: VW'nin 1.2 ve 1.4 TSI motorları, BMW'nin N47 dizeli, Mercedes’in M271 ve M272 motorları… Zincir uzaması yüzünden motorlar ya çalışmaz hale geldi ya da tamir masrafları dudak uçuklattı.

Zincir mi Kayış mı? İkisi de Dert Olabilir

- Zincir koparsa? Eyvah! Pistonlar ile supaplar tokatlaşır, motor büyük ihtimalle komple gider. 

- Kayış koparsa? Sonuç aynı. (Ama kayış biraz daha şanslı, çünkü değişimi düzenli yapılırsa sorun çıkmaz.) 

- Zincir değişimi ortalama 35 bin TL’den başlarken, kayış değişimi basit motorlarda bile 11 bin TL’den başlıyor. Karmaşık motorlarda ise işler dört haneli rakamlara dayanıyor.

Motor Sesine Kulak Verin!

- Marşa bastığınızda ya da kontağı kapattığınızda motor “tırr tırr” diye uzun uzun ses çıkarıyorsa, vakit kaybetmeden ustanıza uğrayın.

- Özellikle zincirli motorlarda bu ses, zincirin uzadığının ve motorun artık "beni tamir et" dediğinin habercisi olabilir.

Küçük Bir Tarih Dersi: Kim Buldu Bu Triger Kayışını?

Triger kayışı aslında bir mutfak kazasıyla keşfedildi! 1960’larda Almanya’da, bir sanayici mutfakta tamir ettiği bir cihazdaki kayıştan ilham alıp, "neden motorlarda zincir yerine böyle bir şey kullanmayalım?" dedi ve bugünlere geldik.

Sonuç:

Zincir mi kayış mı? Aslında mesele doğru bakımda bitiyor. Bakım periyotlarına uyarsanız, ister kayış ister zincir olsun, motorunuz size uzun yıllar yol arkadaşlığı yapar. Ama göz ardı ederseniz… işte o zaman cüzdanınızla vedalaşabilirsiniz.

İpucu: Aracınızın kullanım kılavuzundaki değişim aralıklarına mutlaka göz atın. 1.000 TL'lik bakım, sizi 100.000 TL'lik motor masrafından kurtarabilir!